– Ostatnio otrzymałem wstępną opinię od pana Wojciecha Starzyńskiego, Prezesa Zarządu Fundacji „Rodzice Szkole”, w sprawie rządowego projektu ustawy o systemie informacji oświatowej. Zwróciłem się do pana Starzyńskiego z prośbą o komentarz, gdyż wcześniej, z dużym zdumieniem stwierdziłem, że rządowy projekt zawiera wiele zagrożeń. Największe wątpliwości budzi postulat zbierania rozmaitych danych osobowych osób nieletnich. Mówimy tu o bardzo istotnych kwestiach typu korzystania z pomocy psychologicznej, nieukończenia szkoły, przebywanie w ośrodku terapeutycznym – mówi poseł Jerzy Polaczek. – Nie rozumiem kompletnie argumentacji rządu w tej kwestii. Zamierzam zainteresować problemem środowisko nauczycielskie, ale przede wszystkim rodziców – w trosce o dobro ich dzieci. Zachęcam również do zapoznania się z opinią W. Starzyńskiego (tekst zamieszczam poniżej).
W art.1 ustawy zapisano, że system informacji oświatowej (SIO) służy m. in. do: „prowadzenia polityki oświatowej państwa na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym, w tym wspomagania zarządzania oświatą”.
Oceniając projekt należy rozważyć na ile gromadzenie danych, wskazanych w ustawie, służy temu celowi, na ile zaś, część z nich, stanowi zbędny balast i może być wykorzystywana do celów niepokrywających się, a nawet sprzecznych, z polityką oświatową państwa.
Ze względu na brak przekonywujących wyjaśnień Ministra Edukacji Narodowej tym zakresie, Fundacja „Rodzice Szkole” zwraca uwagę na bardzo istotny, z punktu widzenia swobód obywatelskich, problem. W opinii współpracujących z Fundacją środowisk rodzicielskich zdecydowanie nie znajduje uzasadnienia gromadzenie i przetwarzanie danych osobowych „dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju w szkołach i placówkach oświatowych, dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych zorganizowanych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego oraz uczniów, słuchaczy, wychowanków i absolwentów szkół i placówek oświatowych” (art.3 ust.2 pkt.1).
Szczególne zaniepokojenie budzą zapisy:
- Art.13 pkt. 8, dotyczące informacji o objęciu ucznia pomocą psychologiczno – pedagogiczną.
- Art. 14 pkt.17, 19, 20 i 21, dotyczące informacji o:
– uczestniczeniu w zajęciach dla uczniów szczególnie uzdolnionych;
– uzyskaniu albo nieuzyskaniu promocji;
– korzystaniu z przedłużonego okresu nauki na etapie edukacyjnym;
– ukończeniu albo nieukończeniu szkoły.
- Art16 pkt.1 ppkt. a i b, dotyczące danych związanych z objęciem ucznia opieką w
– młodzieżowym ośrodku wychowawczym, młodzieżowym ośrodku socjoterapii;
– specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, specjalnym ośrodku;
– wychowawczym oraz ośrodku rewalidacyjno-wychowawczym i podstawy pobytu w ośrodku (orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, orzeczenia sądu).
- Art. 18 pkt.1 i 2, dotyczące diagnozy sporządzonej przez poradnię psychologiczno – pedagogiczną i wydania opinii oraz orzeczenia, o których mowa w art. 71b ust. 3 – 3b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, z określeniem rodzaju niepełnosprawności ucznia lub zagrożenia niedostosowaniem społecznym.
Zwracam uwagę, że w obowiązującej ustawie z dnia 19 lutego 2004 r. o systemie informacji oświatowej, powyższe dane, zgodnie z Art. 3 są gromadzone jako dane zbiorowe (a nie indywidualne osobowe) i ta konstrukcja, wg zgodnej opinii użytkowników systemu, w zupełności wystarcza do realizacji celu nadrzędnego jakim jest prowadzenie polityki oświatowej państwa.
Odwołując się do wypowiedzi prof. Jadwigi Staniszkis wskazującej, że „taka integracja danych jest w krajach zachodnich odrzucana jako zbyt głęboka ingerencja w życie prywatne” (Rzeczpospolita z 3. stycznia 2011 r.) wielu rodziców nie wyraża zgody na gromadzenie w Systemie Informacji Oświatowych danych osobowych swoich dzieci, szczególnie tzw. danych wrażliwych i będzie wnosiła o niewprowadzanie do ustawy o systemie informacji oświatowej regulacji zaproponowanej w druku 3628.
Wojciech Starzyński, Prezes Zarządu Fundacji „Rodzice Szkole”.
