W dniu dzisiejszym Sejm przyjął ustawę o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Miałem zaszczyt być posłem sprawozdawcą tej niezwykle istotnej ustawy dla ponad 15 milionów obywateli polskich.
Ustawa zobowiązuje podmioty publiczne do zapewnia dostępności architektonicznej, cyfrowej i informacyjno-komunikacyjnej osobom ze szczególnymi potrzebami. W praktyce oznaczać to będzie m.in. konieczność montażu pochylni i ramp dojazdowych, zainstalowania specjalnego oznakowania, instalacji sprzętu lub urządzeń ułatwiających poruszanie się lub komunikację, w szczególności dla osób na wózkach, osób głuchych, osób niewidomych.
W indywidualnych przypadkach podmiot publiczny będzie mógł zapewnić dostęp alternatywny, polegający w szczególności na zapewnieniu osobie ze szczególnymi potrzebami wsparcia asystenta.
Obecnie około 12 procent Polaków, a więc 5 milionów obywateli, to osoby z jakimś rodzajem niepełnosprawności . Polacy są też jednym z najszybciej starzejących się społeczeństw na starym kontynencie. W 2020 r. liczba seniorów zbliży się do 10 milionów, czyli prawie 1/4 ludności. Ten niepokojący scenariusz już się realizuje. Jako kraj który stoi w obliczu poważnych zmian demograficznych – potrzebujemy Polski przyjaznej dla osób starszych, Polski wolnej od barier. To nie tylko wyzwanie społeczne ale także cywilizacyjne, rozwojowe.
NIK w raporcie poświęconym sytuacji osób starszych zwraca uwagę, że już na etapie projektowania części inwestycji brakuje rozwiązań, które poprawiają dostępność przestrzeni publicznej. Osoby starsze i niepełnosprawne nie mogą swobodnie korzystać z objętych kontrolą muzeów, bibliotek publicznych i ośrodków kultury. Pokazuje to jak pilne staje się wprowadzanie w przestrzeni publicznej rozwiązań kompensujących ograniczenia i pozwalających na godne i samodzielne życie.
Ta ustawa wprowadza liczne instrumenty zapewniania dostępności. Nie tylko obowiązki ale także ustanawia koordynatorów dostępności w organach władzy publicznej, tworzy Radę Dostępności jako organ ekspercko – doradczy, reguluje kwestie certyfikacji dostępności dla podmiotów prywatnych, wprowadza możliwość złożenia skargi na podmiot publicznych który nie zapewnia dostępności a także nałożenia kary finansowej z tego tytułu.
Wreszcie ustawa tworzy Fundusz Dostępności, pierwsze w historii rozwiązanie finansowe dedykowane likwidacji barier na taka skalę, otwiera świat dla „więźniów 4 piętra”. Dziesiątki tysięcy ludzi jest uwięzionych w swoich mieszkaniach z powodu braku windy czy podjazdu. Ta ustawa otwiera możliwości finansowania tego typu inwestycji. Ta ustawa to spełnienie potrzeb i oczekiwań dużej części społeczeństwa na nieznaną dotychczas skalę.
PODZIĘKOWANIA
W tym miejscu chciałem podziękować wszystkim osobom, które przyczyniły się do powstania tej ustawy – uczestniczyły w tworzeniu, konsultacjach i uzgodnieniach ustawy – która ponad wszelkimi podziałami została w dniu dzisiejszym przyjęta przez Sejm.
Ta ustawa jest kluczem który otwiera drzwi do instytucji publicznych osobom z niepełnosprawnościami,seniorom,rodzicom z dziećmi,generalnie wszystkim,ktorzy mają szczególne potrzeby związane ze swoim stanem zdrowia.
Szczególne wyrazy podziękowania dla kierownictwa oraz pracowników Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju na czele z Panem Jerzym Kwiecińskim.
- dla ś.p. Piotra Pawłowskiego – zmarłego w październiku ubiegłego roku– założyciela i wieloletniego Prezesa Fundacji Integracja. Piotr Pawłowski mimo znacznej niepełnosprawności przez ponad 25 lat był aktywnym dziennikarzem, działaczem społecznym, pracującym na rzecz likwidacji barier architektonicznych, cyfrowych , społecznych i prawnych. Był propagatorem wielu działań społecznych i publicznych na rzecz poprawy dostępności. Można więc powiedzieć, że ustawa dzisiaj przedłożona Wysokiej Izbie jest realizacją dziedzictwa ś. p.. Piotra Pawłowskiego. Dzisiaj dzieło kierowania Fundacją Integracją przejęła jego żona Ewa Pawłowska.
- dla Fundacji Instytut Rozwoju Regionalnego z Krakowa – w osobach byłego Prezesa Aleksandra Waszkielewicza i obecnej Prezes Justyny Kucińskiej
- dla Fundacji Aktywizacja z Warszawy – w osobie Prezesa Przemysława Żydoka
- dla Spółdzielni Socjalnej FADO z Łodzi
- dla Polskiego Forum Osób z Niepełnosprawnościami – organizacji, która aktywnie zabiega o jak najszerszą realizację Konwencji Narodów Zjednoczonych o Prawach Osób z Niepełnosprawnościami
- dla Polskiego Związku Głuchych – w osobie Prezesa Zarządu Krzysztofa Kotyniewicza
- dla Polskiego Związku Niewidomych – w osobie Prezes Anny Wożniak Szymańskiej
- dla Centrum Projektowania Uniwersalnego przy Politechnice Gdańskiej – w osobie prof. dr hab. Marka Wysockiego
- oraz wielu innych osób, organizacji i instytucji, których nie sposób wymienić, a które aktywnie uczestniczyły, wspierały i wpływały na kształt ustawy w pracach rządowych i parlamentarnych, dzięki czemu przedłożony Wysokiej Izbie projekt jest dojrzały i cieszy się dużym poparciem społecznym środowiska osób ze specjalnymi potrzebami.
