Poniżej zamieszczam ponowną interpelację poselską skierowaną do Pana Donalda Tuska Prezesa Rady Ministrów w sprawie: uzyskania szczegółowych wyjaśnień od Prezesa Rady Ministrów w związku z wydaniem przez Urząd Lotnictwa Cywilnego koncesji na prowadzenie działalności dla OLT Express w świetle opublikowania w tej sprawie dokumentu pod nazwą „Biała księga ULC”
Jerzy POLACZEK
Poseł na Sejm RP
9 kwietnia 2013r.
Donald Tusk
Prezes Rady Ministrów
w sprawie: uzyskania szczegółowych wyjaśnień od Prezesa Rady Ministrów w związku z wydaniem przez Urząd Lotnictwa Cywilnego koncesji na prowadzenie działalności dla OLT Express w świetle opublikowania w tej sprawie dokumentu pod nazwą „Biała księga ULC”
Uprzejmie informuję, że odpowiedź na moją interpelację skierowana do Ministra Transportu, Budownictwa, Gospodarki Morskiej ( interpelacja 14427) w sprawie: uzyskania dodatkowych wyjaśnień w związku z wydaniem przez Urząd Lotnictwa Cywilnego koncesji na prowadzenie działalności dla OLT Express w świetle opublikowania w tej sprawie dokumentu pod nazwą „Biała Księga ULC” przesłaną pismem znak TL-3mj-0701-1/1/13 z 16 marca uznaję za dalece niewystarczającą. W związku z powyższym kieruję na ręce Pana Premiera niniejszą interpelację wnioskując o udzielenie osobistej przez Pana na nią odpowiedzi.
W swojej interpelacji napisałem: „Biała Księga, zamiast wyjaśniać sytuację, nadal powtarza stanowisko prezentowane od początku tego skandalu zarówno przez kierownictwo Urzędu Lotnictwa Cywilnego jak i Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej.
Dokument próbuje uzasadnić to, czego uzasadnić się nie da. Słabość nadzoru nad kondycją finansową podmiotów ubiegających się o koncesje na wykonywanie przewozów lotniczych i posiadaczy takich koncesji została udowodniona i zweryfikowana przez fakty.
Publikując Białą Księgę, nowe kierownictwo Urzędu Lotnictwa Cywilnego daje dowód braku zrozumienia podstawowych przyczyn stanu, jaki został obnażony w związku ze spektakularnym bankructwem linii lotniczej nachalnie wspieranej finansami o niejasnym pochodzeniu. Biała Księga została skonstruowana w taki sposób, aby nie dać odpowiedzi na podstawowe pytania, jak mogło do tego dojść i co robimy, aby taka sytuacja nigdy więcej nie mogła się powtórzyć.
Jeśli tak rozumie się realizację programu naprawczego Urzędu i na tym ma polegać zmiana wizerunku tej instytucji to oznacza, że sprawy wcale nie mają zamiaru podążać zgodnie z publicznie składanymi zapowiedziami składanymi przez Prezesa Urzędu”.
Tamże poruszyłem 7 istotnych kwestii, które w tej sytuacji nadal pozostają bez odpowiedzi.
Całkowicie nie zgadzam się z poglądem zaprezentowanym w punkcie 5 pisma znak TL-3mj-0701-1/1/13, w którym stwierdza się, że Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego nie jest zobowiązany do opracowania instrukcji, o której mowa w art. 15a ust.2 ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu
Ustawa ta w art. 15a mówi:
1. Jednostki współpracujące, z wyłączeniem organów, o których mowa w art. 14 ust. 2, są obowiązane, w granicach swoich ustawowych kompetencji, współpracować z Generalnym Inspektorem w zakresie zapobiegania przestępstwom, o których mowa w art. 165a lub art. 299 Kodeksu karnego, przez:
1) niezwłoczne powiadamianie Generalnego Inspektora o podejrzeniu popełnienia prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu;
2) przekazywanie potwierdzonych kopii dokumentów dotyczących transakcji, co, do których zachodzi podejrzenie, że mają one związek z popełnieniem przestępstw, o których mowa w art. 165a lub art. 299 Kodeksu karnego, oraz informacji o stronach tych transakcji.
2. Jednostki współpracujące są obowiązane do opracowania instrukcji postępowania w przypadkach, o których mowa w ust. 1.
Te zapisy nie pozostawiają żadnej wątpliwości, co do konieczności posiadania lub nieposiadania przez Urząd Lotnictwa Cywilnego procedur postępowania w przypadkach, o których mowa w art. 15a ust.2 zacytowanej powyżej ustawy.
Art. 15 tejże ustawy posiada brzmienie:
Jednostki współpracujące, w granicach swoich ustawowych kompetencji, są obowiązane udostępniać, na wniosek Generalnego Inspektora, informacje niezbędne do realizacji jego zadań w zakresie zapobiegania przestępstwom, o których mowa w art. 165a lub art. 299 Kodeksu karnego.
Odpowiedź na moją interpelację zawiera cytat wyżej wspomnianego art. 15 oraz stwierdzenie, że Generalny Inspektor nie zwrócił się do Prezesa ULC o przekazanie takich dokumentów.
Czy Generalny Inspektor mógł wiedzieć, że powinien zwrócić się do Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego o udostępnienie dokumentów niezbędnych do realizacji jego zadań skoro tenże Prezes nie powiadomił go zgodnie treścią art. 15a ust.1, a nie powiadomił, bo jego urzędnicy nie posiadają procedury określającej ich postępowanie w takich sytuacjach wymaganej na podstawie art. 15a ust 2.
Pan Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej twierdzi, że Prezes ULC takiej procedury nie musi mieć, bo nie posiada narzędzi odpowiednich dla stwierdzenia, że podmiot ubiegający się o koncesję dokonuje prania brudnych pieniędzy.
W żadnym punkcie mojej interpelacji nie stawiałem tezy, że Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego dokonuje czynności sprawdzających zakres spełniania wymogów finansowych w celu wykrycia procederu prania brudnych pieniędzy.
Chciałbym przypomnieć, że w ramach czynności sprawdzających prowadzonych przez Urząd Lotnictwa Cywilnego ma obowiązek sprawdzić spełnianie warunków przyznania koncesji opisanych w art. 4 rozporządzenia UE 1008/2008 w sprawie wspólnych zasad wykonywania przewozów lotniczych na terenie Wspólnoty.
Warunki finansowe przyznania koncesji określa art. 5 tegoż rozporządzenia.
Artykuł 5
Warunki finansowe przyznania koncesji
1. Właściwy organ wydający koncesje dokonuje dokładnej oceny, czy przedsiębiorstwo występujące po raz pierwszy o koncesję może wykazać, że:
a) może w każdym momencie wypełnić swoje istniejące i potencjalne zobowiązania, ustalone na podstawie realistycznych założeń, przez okres 24 miesięcy od rozpoczęcia prowadzenia operacji; oraz
b) może pokryć koszty stałe i operacyjne ponoszone w związku z prowadzonymi operacjami zgodnie ze swym planem gospodarczym i ustalone na podstawie realistycznych założeń, przez okres trzech miesięcy od daty rozpoczęcia prowadzenia operacji, nie uwzględniając żadnych przychodów z prowadzonych przez niego operacji.
Załącznik do tego rozporządzenia określa dane, jakie muszą być dostarczone, aby potwierdzić spełnianie warunków finansowych wydania koncesji, a są to między innymi:
• Szczegółowe dane dotyczące istniejących i przewidywanych źródeł finansowania.
• Przewidywane rachunki przepływów pieniężnych oraz plany dotyczące płynności w pierwszych trzech latach prowadzenia operacji.
Powstaje pytanie, czy rzeczywiście Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego może posiąść wiedzę, o której mowa w ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu? Odpowiedź brzmi tak.
Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego, zgodnie z treścią ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu pełni rolę jednostki współpracującej, której zobowiązanie do współpracy określono w przytoczonym art. 15a tej ustawy.
W sposób oczywisty wynika z przepisów tej ustawy, że założeniem i intencją ustawodawcy było, aby organy administracji publicznej wykonując zadania pozostające w ich właściwości, w przypadkach, kiedy mogą posiąść wiedzę o możliwości popełnienia przestępstw, o których mowa w art. 165a lub art. 299 Kodeksu karnego, złożą odpowiednie powiadomienie do Głównego Inspektora.
Jest równie oczywiste, że dokonując oceny szczegółowych danych dotyczących istniejących i przewidywanych źródeł finansowania oraz przewidywanych rachunków przepływów pieniężnych oraz planów dotyczących płynności w pierwszych trzech latach prowadzenia operacji odpowiednio przygotowana osoba nie może nie zwrócić uwagi na pochodzenie środków finansowych, na przykład, czy pochodzą z tzw. rajów podatkowych.
Jeśli organ administracji rządowej w sposób świadomy uchyla się od dokonania wnikliwej analizy spełniania wymogów finansowych niezbędnych do uzyskania koncesji to powstaje fundamentalne pytanie o znaczenie koncesji wydawanych przez Urząd Lotnictwa Cywilnego.
Poza tym, stanowisko uwalniające Prezesa ULC od obowiązku współpracy z Generalnym Inspektorem zaprezentowane przez MTBiGM w odpowiedzi na moją otwiera drogę do prania brudnych pieniędzy za pomocą podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w obszarze lotnictwa w Polsce. Przecież Sąd Rejestrowy w Polsce wpisuje spółkę do rejestru KRS biorąc pod uwagę jedynie oświadczenie zarządu o pokryciu kapitału. Nie bada źródła pochodzenia tych środków finansowych, bo przecież także i on nie ma obowiązku badania ich pochodzenia. Takie badania są koniecznością choćby tylko ze względu nakonieczność przestrzegania przepisów rozporządzenia UE 1008/2008 kilkakrotnie przytaczanego w niniejszym wystąpieniu.
Należy pamiętać, że zgodnie z duchem prawa UE za umożliwianie wprowadzenia do obrotu środków finansowych ponosi odpowiedzialność każdy, kto znajdując się w łańcuchu decyzyjnym nie zachowuje należytej staranności przez co umożliwia pranie pieniędzy.
Dotyczy to nie tylko Prezesa ULC ale wszystkich organów administracji publicznej, którym ustawa z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu nadaje status jednostki współpracującej.
Opinia publiczna ma prawo do poważnego potraktowania pytań i wątpliwości związanych ze sprawą wydania koncesji dla OLT Express, podmiotu, który bankrutuje w 3 miesiące od wydania koncesji.
W związku z tym doprecyzowuję pytania zadane w interpelacji poselskiej z 12 lutego br. skierowanej do Ministra Transportu Budownictwa i Gospodarki Morskiej Pana Sławomira Nowaka w sprawie uzyskania dodatkowych wyjaśnień w związku z wydaniem przez Urząd Lotnictwa Cywilnego koncesji na prowadzenie działalności dla OLT Express w świetle opublikowania w tej sprawie dokumentu pod nazwą „Biała Księga ULC”:
1. Czy Pan Premier zgadza się opinią Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, że powodem nieuwzględnienia w opisie działań podjętych w ramach przyznawania koncesji OLT Express czynności przewidzianych w ustawie o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł była świadoma decyzja o niewykonywaniu tej ustawy przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego?
2. Czy zaniechanie podejmowania czynności przewidzianych w art. 15a ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł dotyczyło tylko OLT Express czy też innych podmiotów ubiegających się o wydanie koncesji na przewóz lotniczy?
3. Czy procedury Urzędu Lotnictwa Cywilnego WUWL 01 określająca sposób postępowania przy wydawaniu koncesji i WUWL 02 określająca postępowanie w zakresie badania zdolności finansowej podmiotów już posiadających koncesję pozostają w zgodności z przepisami rozporządzenia UE 1008/2008 w sprawie wspólnych zasad wykonywania przewozów lotniczych na terenie Wspólnoty oraz kiedy i jakim aktem zostały wprowadzone do stosowania?
4. Czy Pan Premier nadal będzie tolerował niewykonywanie przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł poprzez odstąpienie od wykonywania czynności, o których mowa w art.15a?
5. W Dziale III Białej Księgi, na str. 18 istnieje zapis: „Zgodnie z art. 8 ust. 6 rozporządzenia 1008/ 2008 jeżeli Prezes ULC uznaje, że zmiany strukturalne mają istotny wpływ na sytuację finansową wspólnotowego przewoźnika lotniczego, to wymaga wówczas przedstawienia przewidywanego bilansu wraz z rachunkiem zysków i strat na bieżący rok obrotowy, uwzględniającym wszystkie zmiany proponowane w strukturze lub działalności ze znacznym wpływem na finanse. Zatem, czy Pan Premier podtrzymuje stanowisko MTBiGM, że uzasadnione jest nieuwzględnianie przez Prezesa ULC w procedurach nadzoru danych zawartych w sprawdzaniach do GUS prezentujących sytuację finansową (druk F-01)?
6. W Dziale V Białej Księgi, na str. 23 zapisano: „Prezes ULC zawiesza lub cofa koncesję, jeżeli nie jest przekonany o możliwości spełnienia istniejących i potencjalnych zobowiązań przez tego wspólnotowego przewoźnika lotniczego prze okres 12 miesięcy”. Ilekroć pojawią się wyraźne oznaki problemów finansowych …… Prezes ULC niezwłocznie dokonuje szczegółowej oceny sytuacji finansowej i na podstawie jej wyników weryfikuje najpóźniej w ciągu 3 miesięcy status koncesji. Czy istnieją procedury pozwalające na wykrycie wyraźnych oznak problemów finansowych? Na podstawie jakich dokumentów lub faktów dokonuje się weryfikacji statusu koncesji? Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej nie odniósł się do kwestii zawartych w tym pytaniu, więc uprzejmie proszę Pana Premiera o spowodowanie ich wyjaśnienia.
7. Czy Pan Premier podtrzymuje stanowisko ULC i MTBiGM zawarte w Dziale VIII Białej Księgi, na str. 32, gdzie opisano przebieg spotkania, którego „celem było wyjaśnienie kompetencji Prezesa ULC wobec przewoźnika, a w szczególności badania pochodzenia środków finansowych. Przedstawiciele ULC wskazali na obowiązujące przepisy rozporządzenia 1008/2008 wskazujące na konieczność badania kondycji finansowej przewoźnika bez kompetencji Prezesa ULC w zakresie weryfikacji pochodzenia środków”?
/-/ Jerzy Polaczek