Poniżej zamieszczam interpelację poselską skierowaną do Pana Macieja Grabowskiego Ministra Środowiska w sprawie sposobu realizacji przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2012r o odpadach
w odniesieniu do patologicznej sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami na terenie gminy Piekary Śląskie.
Szanowny Panie Ministrze,
Gmina Piekary Śląskie jest typową gminą górniczą, która od lat boryka się ze skutkami prowadzenia wydobycia węgla kamiennego oraz wydobycia rud metali nieżelaznych i przetwarzania ich.
Na jej terenie funkcjonowały oprócz dwóch kopalni Zakład Górniczo-Hutniczy „Orzeł Biały” oraz Huta „Waryński” (huta cynku i ołowiu) przetwarzająca wydobywane rudy.
Wynikiem działalności wszystkich tych podmiotów na przestrzeni ostatnich sześćdziesięciu lat jest powstanie rozległych zdegradowanych terenów poprzemysłowych oraz hałd, na których zgromadzono odpady poprzemysłowe.
Najbardziej dotkniętymi skutkami grabieżczej polityki gospodarczej ostatnich dziesięcioleci na tych terenach są dzielnice Kamień, Brzozowice i Brzeziny Śląskie. Prowadzone w szkołach podstawowych od lat siedemdziesiątych badania wykazywały, iż do rzadkości należały przypadki braku ołowicy wśród dzieci mieszkających na terenie tych dzielnic.
Zarówno Zakład Górniczo-Hutniczy „Orzeł Biały” jak i Huta „Waryński” zakończyły swoją działalność produkcyjną w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych pozostawiając po sobie tereny zdegradowane w sposób trudny odwrócenia w jego skutkach dla najbliższego otoczenia.
Władze samorządowe miasta Piekary Śląskie podejmowały w kolejnych latach działania mające na celu ograniczenie negatywnego oddziaływania wspomnianych terenów na najbliższe otoczenie. Mieszkańcy mieli natomiast nadzieję, iż po okresie życia z konieczności w bardzo trudnych warunkach nadszedł dla nich czas w miarę spokojnej egzystencji.
Sytuacja zmieniła się drastycznie od czasu rozpoczęcia przez firmy prywatne na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2012r. o odpadach, na działkach będących ich własnością lub przez nie wydzierżawianych od podmiotów prywatnych, tzw. „działalności rekultywacyjnej” polegającej rozbieraniu zadrzewionych w większości hałd i uwalnianiu w ten sposób związków metali ciężkich do otoczenia w celu pozyskania kruszyw drogowych i składowaniu w powstałych w ten sposób wyrobiskach odpadów przywożonych z innych terenów.
Ta działalność gospodarcza prywatnych firm funkcjonuje w oparciu o decyzje wydawane przez marszałka województwa śląskiego zgodnie z art.41 ust.3 wspomnianej wyżej ustawy, który jako organ właściwy wydaje decyzje:
- dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania;
- dla odpadów innych niż niebezpieczne poddawanych odzyskowi w procesie odzysku polegającym na wypełnieniu terenów niekorzystnie przekształconych, jeżeli ilość odpadów w wyrobisku lub zapadlisku nie jest mniejsza niż 10mg na dobę lub całkowita pojemność wyrobiska lub zapadliska jest nie mniejsza niż 25 000 Mg;
- dla regionalnych instalacji przetwarzania odpadów komunalnych;
- Czy w oparciu o przedstawioną wyżej sytuację faktyczną Pan minister widzi zasadność pilnej zmiany przepisów ustawy o odpadach, by w zakresie procedowania decyzji administracyjnych pozostających wyłączną kompetencją marszałka województwa w proces ten na zasadzie konsultacji bądź wiążącej opinii brały udział właściwe miejscowo władze samorządowe oraz konsultacji z mieszkańcami?
- Mając na uwadze zaobserwowany błyskawiczny sposób podejmowania przez urząd marszałkowski województwa śląskiego decyzji zezwalających na gromadzenie i przetwarzanie w milionach ton odpadów, Pan Minister widzi zasadność określenia konkretnych ram postępowania dla komórek organizacyjnych urzędów marszałkowskich wydających tego rodzaju decyzje, tak by maksymalnie zabezpieczyć żywotne interesy mieszkańców terenów, których decyzje te dotyczą?
- W związku z wydłużaniem postępowania administracyjnego przez procedury odwoławcze, czy ministerstwo zamierza wprowadzić rygor natychmiastowej wykonalności dla decyzji dotyczących usunięcia odpadów z miejsc nieprzeznaczonych do ich składowania? Zwłaszcza w odniesieniu do zdegradowanych obszarów poprzemysłowych przez im statusu miejsca szczególnego tym bardziej, iż wydawane dotychczas decyzje nakazujące „odsprzątanie” terenu są w praktyce niewykonywalne.
- Jakie działania podejmie Pan Minister w odniesieniu do przedstawionego wyżej stanu faktycznego na terenie dzielnic miasta Piekary Śląskie – Kamień, Brzozowice
i Brzeziny Śląskie mające na celu zaprzestanie łamania obowiązującego prawa
w odniesieniu do składowania odpadów? - Czy w związku z tym, iż ustawa obowiązuje już ponad dwanaście miesięcy ministerstwo prowadzi monitoring stosowania jej przepisów? Jeśli tak jakie są jego ustalenia? Które z przepisów ustawy wymagają zmiany i w jakim czasie ministerstwo przygotuje ewentualną stosowną nowelizację?
ustawa pozostawia inne przypadki staroście(!).
Oznacza to, iż w sytuacjach, w których żywotne interesy mieszkańców miasta na prawach powiatu mogą być mocno naruszone władze samorządowe zostają w tej procedurze ustawowo pominięte (!).
Z przekazanych informacji przez organy samorządowe miasta Piekary Śląskie wynika, iż wydawane jak dotąd decyzje przez marszałka województwa śląskiego miały zaskakującą szybki proces procedowania – przykładowo pismo wnioskującego pochodzi z dnia 18 czerwca 2013r., decyzja administracyjna obejmująca 3,5 mln ton odpadów z dnia 28 czerwca. Przyjmując typowy obieg dokumentów urzędowych wydano ją w okresie krótszym niż pięć dni roboczych(!). Ze względu zarówno na zakres decyzji oraz ilość odpadów, której dotyczy jest to czas w mojej opinii wysoce niewystarczający na ocenę sytuacji na miejscu, szczególnie biorąc pod uwagę stan terenu, który ciągle „pracuje” pod szkodami górniczymi. Te oraz inne szczegółowo merytoryczne kwestie władze samorządowe miasta Piekary Śląskie przedstawiły w piśmie skierowanym do ministra środowiska z dnia 30 października 2013r. (nr ERś.6236.9.2013).
Niestety w oparciu o wydane decyzje firmy rozpoczęły, jak wskazują informacje przekazane przez mieszkańców dzielnic Kamień, Brzozowice i Brzeziny Śląskie, zwożenie na zarządzane przez siebie nieruchomości odpadów innych niż zadeklarowane i objęte decyzjami, wśród nich zmieszanych odpadów komunalnych, w tym z osadników ściekowych oraz materiałów pochodzących z Huty „Skawina” zlokalizowanej na terenie województwa małopolskiego (które jak wynika, z relacji są składowane w powstałych nieckach i przykrywane materiałem nie budzącym zastrzeżeń). Mieszkańcy na potwierdzenie swoich obserwacji gromadzą materiał zdjęciowy. Skarżą się na duszności i bóle głowy oraz uciążliwy odór unoszący się nad terenem. W ramach swojego protestu zebrali ok. dwóch tysięcy podpisów przekazanych marszałkowi województwa. W trakcie sesji Rady Miasta zwołanej w tej sprawie nie uzyskali ze strony osób reprezentujących podmioty prowadzące działalność „rekultywacyjną”
W związku z powyższym zwracam się do Pana ministra o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:
Z poważaniem
/-/ Jerzy Polaczek
