Poniżej zamieszczam interpelację skierowaną do Pani Krystyny Szumilas Minister Edukacji narodowej w sprawie realizowania w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Strategii Rozwoju Kształcenia Ustawicznego, ze szczególnym uwzględnieniem Doradztwa Zawodowego.
Szanowna Pani
Krystyna Szumilas
Minister Edukacji Narodowej
Interpelacja poselska
w sprawie realizowania w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Strategii Rozwoju Kształcenia Ustawicznego, ze szczególnym uwzględnieniem Doradztwa Zawodowego.
Szanowna Pani Minister,
Światowe standardy gwarantują uczniom dostępność i powszechność usług doradczych na terenie szkoły. Memorandum dotyczące kształcenia ustawicznego opracowane przez Komisję Europejską w roku 2000, jako jedno z 6 głównych założeń wymienia zalecenia dotyczące profesjonalnej pomocy doradczej dla uczniów. Wiele państwa Unii Europejskiej stosuje to zalecenie w praktyce.
Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty zobowiązuje placówki oświatowe do „przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia”. Również ramowe statuty szkół ponad gimnazjalnych nakładają na dyrektorów i rady pedagogiczne „obowiązek organizacji wewnątrzszkolnego systemu poradnictwa zawodowego oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu”.
Wiele krajów Europy , w tym także Polska boryka się z problemem coraz większego bezrobocia. Człowiek coraz częściej zmuszany jest do zmiany zawodu, pracy, swoich kwalifikacji. Ciągłe podnoszenie kwalifikacji, zmiana profilu zawodowego to czynniki trwale wpisujące się w życiorys zawodowy każdego człowieka- pracownika. Zatem coraz bardziej zasadna wydaje się pomoc doradcy zawodowego- doradcy kariery na każdym etapie życia człowieka.
Ważnym elementem systemu edukacji staje się wyposażenie uczniów w umiejętności przydatne w podejmowaniu decyzji dotyczących wyboru zawodu, kierunków kształcenia, kolejnych etapów kształcenia zawodowego, które rzutować będą na przebieg kariery zawodowej młodych ludzi. Oznacza to konieczność stworzenia takiego systemu doradztwa zawodowego, który zapewni uczniom nie tylko poznanie możliwości zdobycia zawodów oferowanych przez szkoły, uczelnie wyższe, ale również wymagań jakie stawiają one kandydatom. Umożliwi także rozwijanie świadomości własnych uzdolnień, posiadanych kwalifikacji i zainteresowań. Ponadto system doradztwa powinien zapewnić poznanie procesu aktywnego poszukiwania pracy, podejmowania decyzji oraz uświadomienie konsekwencji dokonywanych wyborów.
Właśnie wewnątrzszkolny system doradztwa oraz zatrudniony w szkole doradca zawodowy koordynujący jego działania, stwarzają uczniowi realną możliwość zdobycia wiedzy i umiejętności niezbędnych do odnalezienia swojego miejsca na drodze kariery zawodowej, poznania siebie i własnych predyspozycji zawodowych, zasad rządzących rynkiem pracy, uzyskania informacji o lokalnym rynku pracy, zaplanowania własnej kariery zawodowej.
Zatrudniony w szkole doradca zawodowy powinien pomagać uczniom w samopoznaniu własnych predyspozycji zawodowych ( osobowości, potrzeb, uzdolnień, zainteresowań, możliwości), w przygotowaniu do wejścia na rynek pracy i w złagodzeniu startu zawodowego, to cel którego realizacja niesie wiele korzyści. Uczeń i jego rodzice w każdej chwili będą mieli zapewniony dostęp do usług doradczych, nie będą osamotnieni w rozwiązywaniu problemów edukacyjno- zawodowych.
Z kolei raport Forum Obywatelskiego Rozwoju dotyczący doradztwa zawodowego w szkołach alarmuje, iż tylko w 9% szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w Polsce zatrudnieni są wyspecjalizowani doradcy zawodowi, a jednocześnie jedną z najbardziej narażonych na bezrobocie grupą społeczną są osoby do 25 roku życia.
Dowiedzieliśmy się również, iż doradcy zawodowi są bardzo często zwalniani ze szkół, lub też ograniczane są im drastycznie godziny pracy z uczniami, przez organy prowadzące szkołę i szukające w ten sposób oszczędności.
W związku z powyższym zwracam się do Pana Ministra z następującymi pytaniami:
1. W jaki sposób i w jakim stopniu realizowana jest w szkołach gimnazjalnych, i ponadgimnazjalnych Strategia Rozwoju Kształcenia Ustawicznego, która jako jeden z priorytetów uznaje tworzenie zasobów informacyjnych w zakresie kształcenia ustawicznego, i rozwoju zasobów doradczych?
2. Dlaczego mimo, iż placówki są ustawowo zobowiązane do „przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia” to tylko w 9% placówek zatrudniony jest wyspecjalizowany doradca zawodowy?
3. Czy zwalnianie Doradców Zawodowych, lub ograniczanie ich godzin pracy w szkołach w których są oni zatrudnieni jest według Pani Minister zgodne z wyżej wymienioną strategią?
4. Czy organy podległe ministerstwu przeprowadzały kontrolę placówek szkolnych pod względem realizowania ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty ze szczególnym uwzględnieniem przygotowania „uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia”.
5. Czy ministerstwo posiada plan przeciwdziałania bezrobociu wśród młodzieży? Jeżeli tak to w jakim stopniu realizują go szkoły gimnazjalne i ponadgimnazjalne?
6. Czy ministerstwo posiada plan przeciwdziałania bezrobociu wśród młodzieży na lata 2014-2020? Jeżeli tak to jak wygląda podstawa programowa dla szkół, oraz czy uwzględnia ona zmieniający się rynek pracy?
Z poważaniem
/-/ Jerzy Polaczek
